Käthe Kruse: Geschiedenis van een bijzonder poppenmerk
Het poppenmerk Käthe Kruse spreekt voor veel poppenverzameleraars tot de verbeelding. De levensechte uitdrukking, het zachte materiaal en de hoge kwaliteit van het handwerk zijn kenmerkend voor deze Duitse poppenfabriek. Lees hier meer over de historie van Käthe Kruse. Klik hier voor een overzicht van verschillende soorten Käthe Kruse poppen.
Historie Käthe Kruse
Zoals met veel bedrijven begon het bij Kathe Kruse niet met het idee dat ze een wereldwijd bekend bedrijf wilde bouwen. Eigenlijk wilde Käthe Kruse vooral een pop maken waar haar dochter mee kon spelen.
Pop van aardappel, handdoek en zand
Käthe Kruse is in september 1883 geboren in Breslau (Duitsland). In juli 1968 sterft Käthe op 84-jarige leeftijd in Murnau. Terug naar het begin: toen Käthe in 1904 zwanger was van haar tweede kindje vroeg haar eerstgeborene Maria (koosnaampje: Mimerle) op een pop waarmee ze kon spelen. Destijds woonde de familie Kruse in Ascona (Zwitserland), man Max Kruse, een beroemd beeldhouwer, zocht op een trip naar Berlijn naar een geschikte pop maar liep enkel harde poppen tegen het lijf. Omdat hij deze niet geschikt vond als speelgoed, werd Kathe aangespoord om zelf een pop te fabriceren. Käthe ging aan de slag en vulde een handdoek met zand en zette er een aardappel op als hoofd. Haar dochter was er maar wat blij mee, tot na een aantal dagen de knoop van de handdoek losliet en de aardappel eigenaardig begon te ruiken. Er was nog wel wat werk aan de winkel, maar gelukkig wilde Käthe graag voor al haar kinderen een pop maken, dus ging aan de slag.
Wie had kunnen vermoeden dat deze eerste pop, gemaakt van een aardappel, een handdoek en met zand verzwaard (Oskar genaamd), zou leiden tot de verfijne Käthe Kruse poppen zoals we die vandaag de dag nog kennen.
Moeizame samenwerking leidt tot productie in eigen huis
In 1910, Käthe is nog altijd bezig met het maken van poppen als hobby, gaat ze aan de slag met een kop geinspireerd op een antiek borstbeeldje. De familie Kruse woont inmiddels weer in Berlijn en Kathe Kruse wordt een lokale beroemdheid met haar zelfgemaakte poppen. Ze wordt gevraagd om deel te nemen aan een expositie in het warenhuis Tietz (KaDeWe). De reacties op de speciaal voor deze tentoonstelling vervaardigde poppen zijn overweldigend. De poppen slaan vooral aan omdat het geen kopieen zijn van volwassenen maar lijken op kinderen.
Het is tijd voor Käthe om de productie van poppen serieus aan te pakken. Ze besluit hiervoor in 1911 een samenwerking met Kammer und Reinhardt aan te gaan. De kwaliteit van de poppen is echter niet goed, dus is Käthe Kruse genoodzaakt de eerste order van 150 poppen voor een Amerikaanse winkelketen zelf te maken vanuit huis.
De poppen zoals tentoongesteld in Berlijn kregen de naam “Doll I” (1912), pop Henriette is er hier een van. Verder zijn “Doll II – Schlenkerchen” (1922), “Doll V – Traumerchen” (1922) en “Doll VI – Du Mein” (1925) erg bekend. Het meest bekend is de pop uit 1928, genaamd “Doll VIII – The Faithful Child (Friedebald en Ilsebill)”, de eerste Käthe Kruse met echt mensenhaar, gemodelleerd naar haar zoon Friedebald (geboren 1918).
Zie ook het overzicht van verschillende soorten Käthe Kruse poppen
Unieke kwaliteit door ambachtelijke maakwijze
Uniek aan de Käthe Kruse poppen is de kwaliteit van de poppen, bijna alles is handwerk. De ogen, mond en de haren zijn met de hand geschilderd en de pruiken zijn met de hand geknoopt. De vulling van de poppen is gemaakt van het fijnste ree-en rendierhaar. Door de ambachtelijke maakwijze is de productietijd hoog, aan elke pop wordt zo’n 36 uur gewerkt en 8 – 10 ambachtslieden zijn betrokken bij het proces. Het drogen van het haar is afhankelijk van het weer en kan dus weken tot maanden duren voor het goed is uitgehard.
De vijf criteria voor Kathe Kruse poppen
De 5 criteria voor een pop, opgesteld door Käthe Kruse zelf in 1905, zijn door de tijd leidend gebleven voor de poppen:
- Een kind voor het kind, geborgen en warm.
- Mijn poppen leven, het zijn kleine kinderen die men graag liefkoost.
- Het geheim van de poppen zit in de kindergezichten met een realistische uitstraling met de juiste zachtheid, gevoel en gewicht.
- De poppen roepen gevoelens op. Ze nodigen uit tot een gesprek.
- De pop is een vriend voor het leven en kan altijd in de fabriek gerepareerd worden.
Turbulente jaren
In 1928 breidt Käthe Kruse op verzoek van een winkelketen het assortiment uit met etalagepoppen. De bedoeling is dat deze poppen groot genoeg zijn om echte kinderkleding van drie- en vijfjarigen te dragen. Later voegde Kathe Kruse ook etalagepoppen van volwassenen toe.
De Lernbaby’s (realistische poppen die wat gewicht, navel, temperatuurgaatje en losse ledematen lijken op een echte baby) zijn dan al wereldberoemd.
Tot 1940 fabriceerde Käthe Kruse poppen met een stoffen kop, daarna werden de poppenkoppen van magnesiet gemaakt.
Door de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog was Käthe Kruse verplicht om haar fabriek tijdelijk op te geven en moest ze vluchten naar Donauworth. De fabriek in Bad Kosen draaide nog enige tijd door, maar Käthe had een frisse nieuwe start in een nieuwe fabriek.
Samenwerking met Schildkrot
Toch waren de eerste jaren tijdens de heropbouw niet gemakkelijk, in 1957 ging Käthe Kruse bijvoorbeeld samenwerken met de Schildkrot fabriek en verkocht 70% van de aandelen. Uit deze periode komen de celluloid Käthe Kruse poppen met schildpadmerk en Kathe Kruse op de achterkant. Later kon Käthe Kruse deze aandelen terugkopen en weer zelfstandig verder.
Hanne Kruse kreeg in 1957 de dagelijkse leiding en ontwierp de Däumelinchen pop.
Goedendag ik heb een hele doos mooie oude poppen gekregen om te verkopen voor hte behoud van onze kerk ( de Oranjekerk in Rotterdam).
Heb geen idee van de waarde en echtheid..werd geattendeert op Kathe Kruse door een dame van 96 jaar!
Ik heb er foto’s van ..misschien wilt u zo vriendelijk zijn Er even naar te kijken…en mss waarde bepalen.
Misschien weet u wel een geinteresserde koper?!? Dan hoeven ze niet los op de bazaar verkocht te worden.
Onze dank zal GROOT zijn!!
Goedendag, indien u de poppen wilt verkopen, kunt u ons een mail sturen met foto’s van de poppen. U kunt ons bereiken op info [at] vitrinesvolverleden.nl.
Er. Wordt niet echt over de veb puppe gesproken. Dit zijn poppen die gemaakt zijn in hab’s kösen de oorspronkelijke fabriek van Käthe Kruse. Zij is gevlucht naar donauworth en de bolsjewieken hebben haar verjaagd en enkele dames zijn onder druk gezet om “Käthe Kruse “ poppen te maken. De laatste poppen gemaakt in badkösen van Käthe zijn herkenbaar aan een Keijzers Text met rode cijfers en de andere voet een grijze driehoek met Käthe Kruse wanneerhet driehoek rood is is het een begin van de de op de op de vlucht gejaagde Käthe Kruse . Wanneer zij weg was stonden er enkele cijfers met potlood geschreven Text onder de voeten. En dat jaar was het begin jaar weer in donaurworth en einde bolsjewieken tijd het waren slechts 2 jaren dat deze onderdwang gemaakte poppen er zijn gemaakt. Wie mij hier in kan helpen met commentaar graag ! Helemaal zeker ben ik niet over mijn nederlands vertaalde verhaal… groetjes M.W.T.